انسان در مقابل هر یک از حوادث و وقایع پیرامون خود، واکنش متفاوتی نشان م یدهد و نکته جالباین است که در هر حادثه نیز، پندار و رفتار افراد مختلف، یکسان نیست و هر شخصی نسبت بهاشخاص دیگر در مقابله با وقایع یکسان، واکنشی متفاوت و مختص به خود را دارد. برخی از اینواکنشها م یتوانند در ایجاد بیمار یهای مختلف سهم بهسزایی داشته باشند. همان طور که بررسیخواهد شد، یکی از علل ایجاد بیماری در انسان، نحوه عملکرد...

انسان در مقابل هر یک از حوادث و وقایع پیرامون خود، واکنش متفاوتی نشان م یدهد و نکته جالباین است که در هر حادثه نیز، پندار و رفتار افراد مختلف، یکسان نیست و هر شخصی نسبت بهاشخاص دیگر در مقابله با وقایع یکسان، واکنشی متفاوت و مختص به خود را دارد. برخی از اینواکنشها م یتوانند در ایجاد بیمار یهای مختلف سهم بهسزایی داشته باشند. همان طور که بررسیخواهد شد، یکی از علل ایجاد بیماری در انسان، نحوه عملکرد اوست که ناشی از «بینش » وی بوده، اشکالات مربوط به آن، منشأ بیمار یهایی است که م یتوان آ نها را «بیمار یهای بینشی » نامید. بنابراین، «بیمار یهای بینشی » بیمار یهایی هستند که بر اثر بین شهای غلط ذهنی، برای انسان به وجود می آیند.

برای مثال، همواره عد های به محض شنیدن خبرهایی مانند کاهش ناگهانی نرخ ارز، طلا و ... دربازار، دچار سکته ی قلبی، رعشه بدن و سایر بیماریها میشوند و این رخداد در دنیا بسیار شایع است،حال با توجه به قطعیت این تجربه که اکثر افراد با آن برخورد داشته اند، این سؤال پیش م یآید که رابطه بین نرخ ارز، طلا و هر چیز دیگری از این قبیل با عملکرد قلب چیست؟ و چرا در بعضی اشخاص باعث ایجاد سکته قلبی و ... شده، در بعضی دیگر اثر بدی به جا نگذاشته است؟ و یا چرا برخی از افراد با شنیدن خبر مرگ نزدیکان، خویشان و دوستان خود به همین ترتیب دچار بیماری میشوند؛ در حالی که در علم پزشکی ظاهراً هیچ رابط های بین حوادث و وقایع و عملکرد اعضای مختلف بدن انسان مطرح نشده است. به راستی چرا شنیدن یک خبر م یتواند باعث تغییرات مثبت یا منفی در جسم، ذهن و روان انسان شود؟

برای پاسخ دادن به این سؤال، ابتدا علل بیماری انسان را دسته بندی م یکنیم. انسان به دلایل مختلفی دچار بیماری شده، سلامتی خود را از دست م یدهد. از جمله :

- وجود آلودگ یهای میکروارگانیسمی

- کهولت، پیری و خستگی

- سوانح مختلف

- سموم و آلودگی محیط

- تغذیه ی نا مناسب

- عدم تحرک بدنی

- بینش غلط (بیمارهای ذهنی تنی- منتوسوماتیک)

- رفتارهای متضاد و دوگانه(بیمارهای سایکوسوماتیک)

- بیمار یها و نقایص مادرزادی و ارثی

همان طور که در این گروه بندی مشاهده میشود، وجود «بینش غلط » یکی از عوامل ایجاد بیماری در انسان است. «بینش » عبارت است از طرز تلقی انسان از پیرامون خود و کلیه وقایعی که او با آ نها مواجه می شود. به عبارت دیگر، آن چه انسان از رویدادهای زندگی برداشت می کند، از چارچوب نرم افزار بینشی که نتیجه خلاصه شده فراین دهای ذهن و روان است، عبور می کند و به صورت خودکار، واکنش او در برخورد با حوادث تعیین می شود. این چارچوب به صورت یک پیش برنامه و فیلتر است و در سطح نیمه خودآگاه قرار دارد؛ زیرا برنامه ریزی آن خودآگاه است و بر حسب نحوه تجزیه وتحلیل، به تفکر شخص بستگی دارد؛ ولی عملکرد آن به صورت ناخودآگاه و خودکار آشکار میگردد. در نتیجه می توان آن را یک برنامه نیمه خودآگاه محسوب کرد. با این توضیح معلوم می شود امتیازی که نرم افزار «بینش » نسبت به سایر برنام ههای ناخودآگاهی دارد، این است که می توان برنامه آن را به صورت خودآگاه تغییر داد و به سمت دلخواه، هدایت و برنامه ریزی کرد.

روان، بخشی است که در آن احساسات و عواطف انسان تعریف و تعیین م یشود و ذهن، بخشی که ادراکات، تفکرات، برداش تها و نوع نگاه او را نسبت به زندگی تعیین میکند. ذهن انسان در سه بخش خودآگاه، نیمه خودآگاه و ناخودآگاه فعال است. فعالیت بخش خودآگاه که وابسته به تفکر و تصمی مگیری است، با صرف زمان انجام م یشود؛ زیرا مد ت زمانی لازم است تا پردازش و فعالیت آگاهانه ذهن و تصمی مگیری بر مبنای آن، انجام و به نتیج های ختم شود. این در حالی است که بخش ناخودآگاه، بدون صرف زمان، انسان را با نتیجه برنام های از پیش تعیین شده مواجه م یکند و واکن شهای مربوط به این بخش، بر اساس تفکر و تصمی مگیری فرد انجام نم یگیرد. زیرا بخش ناخودآگاه به طور عمده در دوران طفولیت و تا سن 5 الی 6 سالگی برنام هریزی م یشود و تغییر آن در بزرگسالی، به سختی امکا نپذیر است.و اما بخش نیم هخودآگاه، در عین حال که بر اساس برنام های از پیش تعیین شده )اطلاعات نهادینه شده در خلال زندگی( ایفای نقش م یکند و کن شها و واکن شهای وابسته به آن، درلحظه و بدون توجه و تصمی مگیری )به طور خودکار( انجام م یشود، بر خلاف بخش ناخودآگاه در بزرگسالی نیز در دسترس و قابل تغییر است و در شرایطی که فرد، آگاهانه تصمیم به تغییر آنداشته باشد و یا نسبت به تغییر آن متقاعد شود، قابل برنام هریزی مجدد است.«بینش انسان » که شکل گرفته از اطلاعات نهادینه شده در دوران کودکی و تأثیرپذیر و تغییرپذیراز اطلاعات مورد قبول در دوران بزرگسالی است، فعالیت نیمه خودآگاه دارد و واکنش روان وبخش خودآگاه ذهن، در تغییر برنامه آن دخالت دارد.

حوادث و وقایع بیرونی توسط گیرند ههای خارجی مغز یا حواس پن جگانه دریافت میشوند و پس از عبور از چارچوب بینش مورد ارزیابی قرار م یگیرند؛ شدت و ضعف، خوبی و بدی، زشتی و زیبایی آ نها تعیین م یشود و بر اساس آن، فرد احساس خوشبختی و بدبختی یا خو ششانسی و بدشانسی خواهد داشت.

در واقع، پس از عبور از این چارچوب، واکنش ذهن در مقابل وقایع مختلف آشکار میشود و به دنبال آن، ادراک و طرز تلقی فرد در مقابل حوادث خارجی تعیین میگردد. برای مثال، درک و برداشت هر کسی از پدیده مرگ، تولد، انفجار، جنگ، فقر، بیماری و ... به این چارچوب بستگی دارد. بدیهی است هر فردی درک متفاوتی از این وقایع دارد. پس از عبور از چارچوب ذهن و درک و برداش تهای ذهنی، نوبت به بخش روان م یرسد تا واکنش روانی و احساسی را نسبت به این حوادث و پدید هها آشکار کند. در این مرحله، واکن شهای احساسی هویدا میشود )وقایع به معادل احساسی خود تبدیل میشوند( و احساس شادی یا غم، انزجار، ناامیدی، غرور و ... ظهور خواهد یافت. در مرحله بعد، مغز از طریق ایجاد پیا مهای شیمیایی، واکنش متناسب با نتایج ذهنی- روانی از خود نشان م یدهد و حال تهای ذهنی- روانی به زبان فیزیک ترجمه م یشود و در نهایت واکنش جسم را به دنبال خواهد داشت. برای مثال، اگر عده ای در سالنی حضور داشته باشند و ناگهان از بیرون سالن، صدای انفجار مهیبیشنیده شود، گیرنده های شنوایی مغز )گوش( صدای انفجار را دریافت م یکند و افراد از وقوع این انفجار با خبر م یشوند. در قبال این حادثه، هر یک از حاضرین نسبت به دیگری واکنش متفاوتی خواهد داشت و میزان ترس و وحشت هر کسی متفاوت از سایرین خواهد بود. علت این تفاوت در این است که اطلاعات همه حوادث از چار چوب و فیلتر شخصی بینش عبور میکنند که به آن «فیلتر بینشی » میگوییم.

در این فیلتر برای تعبیر و تفسیر حوادث، از قبل برنام ههایی داده شده است که در اثر آ نها، شدت و ضعف و خوشایند یا ناخوشایند بودن حوادث و وقایع تعیین م یگردد. پس از این مرحله است که واکنش ادراکی ذهن از آن حادثه ارزیابی م یشود و ادراک ما را نسبت به پدید هها تعیین م یکند )برای مثال در این مرحله ارزیابی م یشود که آن واقعه انفجار مسئله خطرناکی است یا خیر( و بعد نوبت روان م یرسد که احساس ما را نسبت به آن رویداد نشان م یدهد )برای مثال روان تعیین م یکند که آن پدیده مسرت بخش و یا ناراحت کننده بوده است(. در واقع واکنش احساسی روان، ارزیاب یهای احساسی و عاطفی را آشکار م یکند. به دنبال ارزیاب یهای ذهن و روان، واکنش مغز و ترجمه حالات احساسی به زبان فیزیک و جسم آغاز شده، به صورت واکن شهای شیمیایی نمایان م یشود و پس از این ترجمه است که آثار فیزیکی مانند رنگ پریدگی، لرزش دست و بدن، سرخ شدن گونه و غیره بر روی جسم ظاهر م یشود. هر یک از این حال تها برای هر فردی متناسب با شدت و ضعف حوادث، خوشایند و ناخوشایند بودن و ... مشخص و ارزیابی م یشود. به طور کلی این که هر رویداد و حادثه ای برای هر کسی حامل چه معنا و مفهومی است و چه بار ادراکی و احساسی را به او انتقال میدهد، در عبور از این فیلتر مشخص میشود.

در حادثه انفجار مورد مثال، همه افراد به یک نسبت نم یترسند؛ بلکه واکن شهای متعددی رخ خواهد داد. به عبارتی، حادثه یکسان، اما واکن شها متفاوت است؛ زیرا در بخش فیلتر بین شهای هرانسانی شدت و ضعف حادثه به طور منحصر به فرد تعیین میشود.

بر اساس ارزیابی فیلتر بینشی که شدت ترس را تعیین م یکند، به مغز دستور واکنش لازم داده می شود و به دنبال آن، مغز نیز فرمان ترشح پیا مهای شیمیایی را به بخش مربوط به آن صادر میکند. در واقع، عاملی که طی حوادث مختلف نوع پیام شیمیایی و میزان آن را تعیین م یکند، «فیلتر بینشی » است. حال، در این جا با این سؤال مهم رو به رو هستیم که آیا برای مثال مغز ابتدا با ترس رو به رو م یشود و پس از آن دستور ترشح آدرنالین م یدهد و یا ابتدا آدرنالین ترشح م یکند و پس از آن ترس بر انسان حاکم میشود؟

چنان که اشاره شد، ابتدا انسان با وقایع مواجه م یگردد و آ نها را ارزیابی م یکند و سپس دستور واکن شهای شیمیایی صادر م یشود. بنابراین، بخشی که ارزیابی وقایع و حوادث زندگی را بر عهده دارد، بسیار تعیین کننده است و ما باید برنام های به آن بدهیم که حداقل ضربه را متحمل شویم و سلامت ما به خطر نیفتد. مغز در این جا تنها یک رابط است که وظیفه آن، ترجمه ادراکات و احساسات به زبان جسم است.

در درمان پزشکی فقط به هورمون و پیام شیمیایی صادر شده توجه م یشود. برای مثال در صورتی که تعادل ترشح هر یک از ترکیبات شیمیایی بر هم خورده باشد، با کمک دار وهایی اقدام به متعادل کردن آن م یکنند؛ اما اگر قبل از این که دستور اولیه به مغز صادر شود، بتوانیم در بخش فیلتر بینشی دستورات صحیح را برنامه ریزی کنیم، دیگر حوادث و وقایع نمی توانند تعادل شیمیایی مغز را بر هم بزنند.

حال فرض کنیم در مورد مثال قبلی، بعد از گذشت یک ساعت از وقوع انفجار، انفجار دیگری رخ دهد. در این صورت ممکن است واکنش پیشین را نداشته باشیم. زیرا فیلتر بینشی، کیفیت پیام، ساخت و ساز پیام و نوع آن را تعیین م یکند. در دفعات بعدی ممکن است واکنش ما به مراتب ضعی فتر یا قوی تر از دفعات قبلی باشد.

مثال دیگر این است که اگر فردی ماسک وحشتناکی روی صورت خود قرار دهد و ناگهان رو به روی چند نفر ظاهر شود، به تعداد افراد، واکن شهای مختلفی رخ خواهد داد. ممکن است یکی از این افراد هیچ واکنشی نشان ندهد؛ در حالی که فرد دیگری غش کند و از حال برود؛ اما در دفعات بعد از شدت این حالت کاسته شود و پس از چند بار تکرار، وحشتناکی خود را از دست بدهد. گاهی ممکن است افرادی در برخورد با وقایع و حوادث بیرونی دچار افسردگی شوند. اما در صورتی که همان حوادث برای دیگران نیز اتفاق افتد، آیا همه افسرده میشوند؟

به طور مسلم پاسخ منفی است. هر انسانی عینکی به چشم دارد که وقایع و حوادث را از پشت آن مشاهده م یکند و جهان هستی را به رنگی م یبینند که عینک بینشی او تعیین م یکند. بنابراین، تعبیر و تفسیر هرکسی از زندگی و جهان هستی بر طبق عینکی است که بر چشم دارد. در نتیجه، واقعه ای که باعث ایجاد افسردگی در فردی م یشود، ممکن است برای فرد دیگری این وضعیت را ایجاد نکند. به این ترتیب، این فیلتر بینشی است که باید از نو مورد بررسی قرار بگیرد؛ زیرا در بسیاری از بیمار یها این بخش تعیین کننده است و با اصلاح آن م یتوان از بروز بسیاری از بیمار یها جلوگیری کرد. بسیاری از مشکلات را م یتوان با اصلاح نگرش و تجهیز به بینش صحیح پش تسر گذاشت. اما چنان چه نتوانیم تعریف دقیقی از فیلتر بینش داشته باشیم و در صدد اصلاح آن بر نیاییم، در معرض مشکلات و بیمار یهای عدیده قرار خواهیم گرفت. «فیلتر بینش » یک نرم افزار است که نگاه و تصمیم گیر یهای آنی انسان، به برنام ههای آن بستگی دارد. بنابراین، چگونگی برنامه ریزی این نرم افزار مهم است. زیرا م یتواند صحیح یا غلط برنامه ریزی شود. اگر بتوانیم برنام ههای صحیحی به این نرم افزار بدهیم، میتوانیم بهترین تصمیمگیری و واکنش را در زندگی خود داشته باشیم.

برای مثال فردی در برابر مشکلات مالی دچار مسایل و بیمار یهایی م یشود و فردی دیگر در برخورد با این گونه ناملایمات هی چگونه لطمه روانی، ذهنی و جسمی نم یبیند. واکنش هر یک از ما در رو به رو شدن با حوادث، بستگی به برنام هریزی این فیلتر دارد.

در حقیقت، فقط سموم، میکروارگانیز مها، سوانح، حوادث، آلودگ یهای محیطی و ... موجب نارسایی در سلامت انسان نم یشوند و علاوه بر این عوامل، بین شهای غلط در تجزیه و تحلیل وقایع و حوادث بیرونی نیز میتواند سلامت او را به صورت مهلکی به خطر اندازد و وی را دستخوش نابسامانیهای جسمی کند. زیرا بینش، ارزیابی های ذهنی انسان را از هر چه که پیرامون او و در جهان هستی می گذرد بروز میدهد و به دنبال آن واکن شهای روان و جسم، پاسخی برای این ارزیابیها خواهد بود.

بنابراین، ذهنی که به طور صحیح برنامه ریزی نشده باشد، میتواند موجب ابتلا به بیماری شود. این بیمار یها را بیمار یهای «بیمار یهای ذهنی تنی- »mentosomatic نامگذاری میکنیم. از خصوصیات این دستها ز بیمار ی ها این ا ست که به یکباره و ناگهانی رخ میدهند؛ در حالی که بیمار یهای سایکوسوماتیک )روا نتنی- psychosomatic ( به مرور و در طی زمان طولانی اتفاق میافتند. بینش انسان با بخ شهای دیگر ذهن رابط های دوطرفه دارد و اشکالات بینشی، با تأثیر منفی خود بر ذهن میتوانند باعث اختلالات جسمی شوند. برای مثال، بینش غلط به طور غیر مستقیم موجب «عدم یکپارچگی ذهن » میشود و این عارضه، یکی از عوامل بروز «بیمار یهای ذهنی تنی » است.

ذهن، یکی از بخ شهای مديريتي وجود انسان و شامل بخشهاي زير است كه هر یک، زير مجموع ههاي مفصلي دارد:

- مدیریت سازما ندهي بدن و سلول

- مدیریت سازما ندهي ادراكات انسان

- مدیریت سازما ندهي اطلاعات (آرشيو و بايگانی اطلاعات)

یک ذهن مشوش و به هم ریخته نمیتواند به خوبی بدن انسان را مدیریت کند. بنابراین، فردی که صاحب چنین ذهن آشفت های است، آمادگی بالایی برای ابتلا به بیمار یهایی دارد که در آ نها به نوعی برنامه سلول و بدن مختل م یشود. از نمونه این دسته از بیمار یها م یتوان به انواع سرطا نها اشاره کرد. در این بیماری ها سلول ها برنامه خود را گم میکنند و دچار تکثیر بی رویه یا کم کاری و تحلیل عضو مربوط به خود میشوند.

جلوگیری از اغتشاش ذهن، یکی از بزر گترين تلا شهای انسان در طول تاريخ است. زیرا او خیلی زود به این مسئله پ یبرده است که كي عامل درونی عنان اختيار او در فکر کردن را در دست دارد و به سمت دلخواه خود ميك‌شاند.