بسیاری از رفتارهای فرزندم را می‌پذیرم و گاه تحمل می‌کنم، اما بعضی از کارهایش مرا به مرز دیوانگی می‌کشاند. وقتی حرف‌های   وقیحانه‌ای به من می‌زند که قابل گفتن نیست یا حتی حاضر نیست به دیگران سلام کند و جواب سؤالات‌شان را سربالا می‌دهد، بیچاره می‌شوم. بارها با او برخورد جدی کرده‌ام، ولی هیچ فایده‌ای ندارد و بیشتر لج می‌کندو رفتارهای گستاخانه‌اش را تکرار می‌کند؛ چه باید بکنم؟

روابط اجتماعی صمیمانه و صحیح

امروزه کودکان بسیاری وجود دارند که چیزی از احترام گذاشتن نیاموخته‌اند. روابط اجتماعی صمیمانه و صحیح برای دلپذیرتر شدن مناسبات اجتماعی نشان‌دهنده اهمیتی است که برای خود و دیگران قائل می‌شویم. متأسفانه در جوامع صنعتی و زندگی شهرنشینی این آداب به شکل سرد و فانتزی درآمده که بیشتر احساس تصنعی بودن و پیام «نزدیک نشو» را به طرف مقابل القا می‌کند. با برخوردی گرم و الگو قرار دادن خود و اهمیت دادن به طرز سلوک و رفتار با افراد خانواده، فامیل و دوستان، به‌خصوص اشخاص بزرگ‌تر و والدین، به کودکان کمک کنیم تا آنان نیز مرزهای بین فردی را رعایت کنند. در عین حال این انتظارات باید واقع‌بینانه و متناسب با سن خردسالان باشد.

گاهی اوقات تمرد و بی‌احترامی کودکان دو، سه‌ساله نشان‌دهنده تثبیت استقلال‌طلبی آنان است و اینکه می‌خواهند همه کارها را آن‌طور که دوست دارند انجام دهند، نه آن‌طور که ما به آنها می‌گوییم. در بیشتر موارد اطفال درک درستی از رعایت رفتارهای میان فردی ندارند، به روش تربیتی‌تان صادقانه توجه و شروع به ایجاد تغییراتی کنید که ارتباط کلی را با فرزندتان بهبود بخشد. این کار به زمان نیاز دارد. صبور باشید، زیرا نتیجه نهایی آن کودکی بامنش است. پس ارزش این صبوری را دارد. رفتار بد فرزندتان هر اندازه که ناراحت‌کننده است، از سرزنش او در برابر دیگران بپرهیزید. این کار تلاشی نادرست و بدترین برخورد برای آموزش رفتارهای مناسب است. بسیاری از بچه‌ها از رفتارهای بدِ خود آگاه نیستند و باید به آنها یاد داد که چه کاری را انجام دهند و چه کاری را انجام ندهند. صادقانه بیندیشید و به خودتان قول دهید آموزش روابط اجتماعی به دلیل ابراز تفاخر و خودنمایی کاذب نباشد. یعنی برای به رخ کشیدن کودک‌تان او را وادار به رفتارهای غیرطبیعی و اجباری و بیش از حد توانش نکنید.

راهکارهایی ساده برای کمک به کودکان جهت داشتن روابطی دلپذیر
برخاستن هنگام ورود والدین و افراد بزرگ‌تر، خشوع و احترام و ادب در مقابل آنان الگوی مناسبی برای کودکان خواهد بود (کمتر حرف بزنید و بیشتر عمل کنید)
۱- قبل از شرکت در مناسبت‌های اجتماعی (عروسی، مهمانی‌ها، مراسم سوگواری و…) رفتارهای مناسب را به صورت مختصر یا به شکل بازی به آنان بیاموزید.

۲- وقتی بعد از چند ساعت با کودک‌تان روبه‌رو می‌شوید، به گرمی با او دست بدهید و سلام و احوالپرسی و روبوسی کنید.

۳- همواره آنان را به احترام و حفظ حریم‌ها با خود و همسرتان تشویق کنید. نزد آنان با تواضع و امتنان از پدر یا مادرش یاد کنید (برخاستن و استقبال از پدر یا مادر هنگام آمدن او به خانه و بدرقه در زمان خارج شدن)

۴- در عین صمیمیت و مهربانی با اطفال اجازه بی‌ادبی و وارد شدن به حریم والدین را ندهید.

۵- هنگام بی‌نزاکتی در مقابل جمع هرگز به او تذکر ندهید و دعوا نکنید.

۶- با القاب زیبا و در عین حال جدی و بزرگوارانه نزد دیگران از او یاد کنید و به فرزندتان توجه و احترام بگذارید.

۷- هنگام دعوا و برخورد با او از نسبت دادن صفات بد به او جداً بپرهیزید و تنها کار بدش را به او یادآور شوید.
۸- هرگز و هرگز نزد او از دیگران بدگویی نکنید و کلمات رکیک به کار نبرید. این کار موجب بدبینی خردسالان نسبت به دیگران می‌شود (من خوبم، تو بدی)

۹- در مهمانی‌ها، در حد توان پذیرایی میوه و شیرینی را به عهده فرزندان بگذارید و از آنان نیز پذیرایی کنید.

۱۰- آموزش توصیه‌های مذهبی مانند: عاق والدین، غیبت، قهر بودن، اجر و ثواب احترام به والدین و بزرگ‌ترها در این زمینه بسیار یاریگر است.

۱۱- به فرزندان‌تان اجازه بی‌احترامی به یکدیگر را ندهید. روش برخورد آنها اغلب تمرینی برای روش برخوردشان با دیگران است.
۱۲- در طول روز به موارد رفتارهای محترمانه یا غیرمحترمانه اشاره کنید. درباره رفتار صندوق‌دار فروشگاه یا دوستان، صحنه‌های برخوردهای صحیح یا غیرصحیح فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بحث کنید.

۱۳- اگر کودکی رفتار محترمانه‌ای دارد و حرفی مغایر با شخصیت معمول خود زد، با آرامش و جدیت به او تذکر بدهید: «وقتی با احترام صحبت کردی به حرفت گوش می‌دهم» و یا خود را به نشنیدن بزنید.

۱۴- رفتارها و معاشرت‌های صحیح او را تشویق کنید. نزد دیگران طوری که کودک بشنود، از او ذکر خیر و تمجید کنید.
۱۵- بیشتر تشویق و کمتر انتقاد کنید.

۱۶- روابط آنان را با کودکان مؤدب و بااخلاق بیشتر کرده و زمینه‌های معاشرت‌شان را تقویت کنید.  ۱۷- آنان را گرامی بدارید، نوازش لمسی را بیشتر به کار برید، بگذارید احساس کنند دوست‌داشتنی، مهربان و مؤدب هستند.

۱۸-  تا آنجا که می‌توانید معاشرت‌های فامیلی و دوستانه خود و خانواده را تقویت کنید. خردسالان در چالش‌های اجتماعی راه خود را خواهند یافت و با رفتار بالغانه و صمیمانه شما را متعجب خواهند نمود.
و در آخر، تنها عمل ما و رفتارها و معاشرت‌های ماست که چهارچوب شخصیتی آنان را خواهد ساخت. برای داشتن فرزندانی خوشبخت، خوشبین، آرام و خلاق، ابتدا خود باید به این خصوصیات آراسته شویم. بیایید خودمان را بشناسیم و صادقانه دریابیم؛ وگرنه افتان و خیزان در بیراهه‌های زندگی کودکان‌مان را قربانی امر و نهی‌های بی‌حد و حصر کرده، سردرگمی، نارضایتی و فقدان اعتماد به نفس را برای‌شان به ارمغان می‌آوریم. زمان ما زمان سخن گفتن تشعشعاتی است، نه دهانی. خود را دوست بداریم به خود و دیگران احترام بگذاریم تا آنان نیز با خود، جامعه، هستی و خدا در صلح و آشتی باشند و با اطمینان در جاده کمال گام بردارند.